Aparat i madh sa një marrës telefonik mund të zbulojë Covid-19 që parase të regjistrohet virusi me ndihmën e PCR testit. Ai u krijua nga shkencëtarë italianë, spanjollë dhe bullgarë dhe tashmë shfrytëzohet në diagnostikimin dhe kontrollimin e infeksionit.
Për të bërë konkluzionin a ka inflamacion në aparatin e frymëmarrjes mjafton që tetë herë njeriu të nxjerrë ajrin e thithur. Në këtë mënyrë mund të matet temperatura e mushkërive dhe të zbulohet ndonjë infeksion i ri. Supozohet se te koronavirusi, ashtu edhe te gripi, temperatura fillon të rritet parase të shfaqen simptomat klinike.
“Bëhet fjalë për një aparat i cili në mënyrë kushtëzuese mund të emërojmë termometër për mushkëri – shpjegon profesor Todor Popov nga Spitali Universitar “Shën Ivan Rillski”, pjesëmarrës në një projekt ndërkombëtar. – Ekziston një larmi termometrash të cilat na japin përfytyrim a ka në organizëm ndonjë inflamacion. Mirëpo, kur matet temperatura e ajrit të nxjerr, merret informacion jo vetëm për temperaturën e tërë organizmit, por edhe për gjendjen e sistemit të frymëmarrjes dhe në se në të ka ndonjë inflamacion.”
Aparati u krijua për pacientë me astma sepse kjo sëmundje karakterizohet me pezmatim të traktit respirator që këtu rritet edhe temperatura. Dhe pasi një proces i ngjashëm ndodh edhe te infeksioni Covid, ekipi ndërkombëtar vendosi të shfrytëzojë tashmë aparaturën e licencuar për të kontrolluar dinamikën e temperaturës. Kjo bëhet jo vetëm në Itali dhe në Spanjë, ku pacientët janë më shumë, por edhe tek ne, në Bullgari.
Tek ne më parë me aparatet e tilla u furnizuan njerëzit në kontakte me të infektuar me koronavirus. Me ndihmën e këtyre termometrave ata matin temperaturën çdo mëngjes dhe çdo mbrëmje, ndërsa rezultatet automatikisht regjistrohen në një sajt special. Kështu monitorohen në se në mushkëritë e tyre zhvillohet infeksioni.
“Këtu po flasim për telemjekësinë, për matjen e tipit më modern nga distanca - shton profesori Todor Popov. – Në këtë mënyrë pacientët nuk kontaktojnë me ndonjë person tjetër dhe kështu nuk mund të përhapin infeksionin. Nga ana tjetër mjekët ndjekin se si kalon infeksioni dhe e kontrollojnë gjatë kohës. Kur fillon të rritet temperatura e ajrit të nxjerrë, kur shfaqen simptomat e para – pra fakte që janë me rëndësi për kontrollimin e sëmundjes.”
Sipas profesorit Popov epidemia e koronavirusit te ne po shuhet, por asnjeri nuk mund të thotë në se do të ketë valë të re të infeksionit.
“Të flasim për gjëra të cilat akoma nuk i kuptojmë se si do të zhvillohen në të ardhmen përveç se është e papërgjegjshme është shenje e vetëbesimit të tepruar – shton profesori Todor Popov. – Personalisht unë nuk mund të bëjë supozime të cilët dalin jashtë përvojës së deritanishme. Në se mungon mjaftë informacion masat mbrojtëse janë mënyra në të cilën mund të kufizojmë infeksionin. Koronavirusi pëson ndryshime me kalimin e kohës dhe me siguri përhapja e tij varet edhe nga stina. Kjo është një gjë krejt e re për të gjithë ne.”
Përgatiti në shqip: Svetllana Ivanova
Foto: BNT, arkiv
Dita e zgjedhjeve në kryeqytetin maqedonas Shkup kalon normalisht, pa radhë në qendrën e votimit. Rreth 50 persona kanë votuar deri në mesditë dhe pritet që deri në mbylljen e saj të jenë më shumë se 100. Në krahasim me votimin në qershor,..
Për të shtatën herë radhazi, brenda tre viteve, Bullgaria zgjedh sërish përfaqësues të popullit. Ashtu si në votimin e fundit në qershor të këtij viti, pjesëmarrja në votime është e ulët. Sipas një sondazhi të Radio Bullgarisë në qendër të Sofjes,..
Personat me aftësi të kufizuara në Bullgari përballen me shumë vështirësi në jetën e tyre. Por përveç pengesave thjesht fizike, ka edhe pengesa në nivelin e aksesit në informacion dhe shërbimeve administrative. Edhe në ditën e zgjedhjeve, kur të gjithë..
Organizata për mbrojtjen e natyrës WWF - Bullgaria nis fushatën "Abonohu për natyrën". Zhdukja e kafshëve të egra është një film me seri në të cilin ne..
Ambasada e Francës dhe Instituti Francez i Kulturës mblodhën së bashku shkencëtarët për të prezantuar eksperiencën e tyre mbi sfidat shkencore në..