Katër varre nga më se 8000 vjet zbuluan arkeologët në vendbanimin e epokës së neolitit “Sllatina” në Sofje. Skeletet janë të tre të moshuarve dhe të një fëmije , bëri të ditur zëvendëskryetari i Akademisë Bullgare të Shkencave Vasill Nikollov, cituar nga Agjencia Telegrafike Bullgare /BTA/.
Vendbanimi ka ekzistuar rreth 500 vjet nga fundi i mijëvjeçarit të VII deri në mesin e mijëvjeçarit të VI para Krishtit dhe është krijuar nga të ardhur nga Azia e Vogël.Revolucionari i madh Ljuben Karavellov (1834-1879), shkrimtar dhe publicist i Rilindjes sonë, ka lënë një gjurmë të thellë në letërsinë bullgare si prozator, poet, fejtonist, kritik i letërsisë. Ljuben Karavelllovi ishte dhe udhëheqës i Lëvizjes Çlirimtare..
Statuja e parë prej mermeri e zbuluar më 3 korrik në qytetin antik Heraklea Sinthika është ndoshta e nipit të perandorit romak Oktavian Avgust - Lucij, njoftoi udhëheqësi i gërmimeve, Prof. Ljudmill Vagalinski. “Nuk ka dyshim se statuja është nga..
Në rrugën Sofje - Samokov përballë rrjedhës së lumit Iskër, pranë kthesës së madhe piktoreske midis fshatrave Kokaljane dhe Pasarell pranë Urës së Djallit ndodhet kodra Srednobërdie. Aty lumi Vedena derdhet në lumin Iskër dhe malet Lozen dhe..