Përpara pragut të stinës së re politike, në sfondin e protestave antiqeveritare, rrugëdalja nga kriza politike në Bullgari mbetet e paqartë. Në vend të dorëheqjeve, qeveria propozoi thirrjen e Kuvendit të Madh Popullor dhe ndryshim të Kushtetutës. Por, kjo nuk i kënaqi kërkesat e njerëzve të rinj protestues, të cilët këmbëngulin për ndryshim të vërtetë në statukuo.

Më pas çfarë gjëje tjetër?

Komentet e figurave politike të mëparshme dhe të tanishme, të politologëve dhe sociologëve janë kontradiktore. Nga pohimet për mungesë të një alternative, deri tek mendimet kategorike, se qeveria e tanishme është e diskredituar përfundimisht - si në sytë e zgjedhësve, kështu dhe në një plan ndërkombëtar.

Pjesa më e madhe e ekspertëve janë të një mendimi, se dorëheqjet vetëm e “lëshojnë tensionin”, pa e zgjidhur problemin - diçka, dëshmitarë të së cilës jemi gjatë viteve të fundit. Gjithmonë kur rritet pakënaqësia publike, në vend që të hiqet shkaku rrënjësor, fshihen pasojat.

Mbi parimin “ka njeri - ka problem, nuk ka njeri - nuk ka problem” ndërrohen ministra, por besimi tek politikanët kaq shumë ka shterur, saqë çdo një tjetër i ardhshëm konsiderohet nga pjesa dërmuese e bullgarëve si “mollëkuqja e radhës” në pushtet.

Sipas Reneta Inxhovës, gruaja e vetme kryeministre e qeverisë teknike të Bullgarisë në periudhën tetor 1994 - janar 1995, shkaku për këtë është se, në “jetën politike drejtues dhe opozitë”, në vend që të “ndërrohen kategorikisht dhe në mënyrë alternative”-“janë si vëllezër binjakë”. Pavarësisht nga kjo, “ndërrimi i tyre duhet të jetë më i shpeshtë” – shënon në intervistën e saj të dhënë për Radion Kombëtare Bullgare Inxhova - sepse kjo është mënyra e vetme që të arrihet deri tek mjeshtëria politike që të zgjidhet në mënyrë të drejtë. Sipas fjalëve të saj është e kotë që politikanët të shtiren se zgjidhin probleme të rëndësishme, duke firmosur shpenzime suplementare buxhetore. Në vend të kësaj është e domosdoshme që të pohojnë se ashtu siç kanë ardhur në pushtet, ashtu dhe duhet të ikin.

Ndjenja e mungesës së drejtësisë dhe mosbesimit e grumbulluar ndaj institucioneve është një temë e rëndësishme “përtej pasioneve politike konjukturale” pohon zëvendëskryeministri i tanishëm Tomisllav Donçev në një intervistë për Radion Kombëtare Bullgare. Sipas tij debati për ndryshime në Kushtetutë duhet të fokusohet në kuadrin: më shumë drejtësi, përmirësim të përfaqësisë politike dhe të kontaktit midis qytetarëve dhe institucioneve. “Vetëm një ndërrim i rojës nuk mund t’u përgjigjet në një shkallë të plotë kërkesave të njerëzve. Me rëndësi janë figurat. Dhjetë herë më të rëndësishme janë rregullat, mbi të cilat zgjidhen këto figura” - është kategorik Donçev.

Por, a do të jenë të ndershme zgjedhjet, ashtu siç këmbëngulin protestuesit, të cilët duan që votimi eventual të zhvillohet nga një qeveri e përkohshme teknike.

Dhe këtu ekspertët janë kategorikë se shkaku për mosbesim tek rezultatet zgjedhëse fshihet në Ligjin Zgjedhor.

Çështja është se kush mund të marrë përsipër ndryshimin e ligjit?

“Juristët me cilësi në parlament numërohen në gjysmën e njërës dorë - shënon në një intervistë të dhënë për gazetën “24 orë” juristi profesor Ognjan Gerxhikov, ish kryetar i Kuvendit Popullor dhe kryeministër teknik në periudhën janar 2017-maj 2017. Në lidhje me ndryshimet e përgatitura në Kushtetutë, Gerxhikov qe kategorik:

“Veprimtaria legjislative është veprimtaria më e lartë juridike. Kjo është materia më e ndërlikuar në drejtësi dhe për të kërkohet një profesionalizëm shumë i lartë, kurse një të tillë posedojnë shumë pak njerëz.” Sipas Gerxhikovit juristët e mirë prej kohe kanë ikur nga politika, sepse “nuk kanë dëshirë të hyjnë në lojën e saj të pistë”.

Kurse, pasi mungojnë figurat kompetente në pushtet, çdo një provë për zgjatjen e statukuosë politike, mbase akoma më shumë do të ushqejë pakënaqësinë.

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva