Sipas stilit të vjetër, festa e Shenjtorëve Konstantin dhe Elena është më 3 qershor. Natën e 4 qershorit në disa fshatra të Stranxhës dhe sot e kësaj dite kryhet zakoni Nestinarstvo - valle me këmbë zbathur në prush e ekzekutuar nga valltarët nestinarë.
Le të kujtojmë se në vitin 2009 rituali u përfshi në Listën e Trashëgimisë Kulturore Jomateriale të UNESKO-s dhe në Listën Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore Jomateriale “Thesare të gjalla njerëzore – Bullgari”. Përgatitjet për festën e Shën Konstantinit, siç quhet në Stranxha, nisin që në agim të hershëm me “veshjen” e ikonave të nestinarëve me cohë të kuqe të ndezur të zbukuruar me lule. Në një procesion solemn, ikonat barten në një burim me ujë kurues – ajazma, dhe atje lahen në mënyrë rituale dorezat e tyre.
Ky është një nga dallimet midis ikonave të nestinarëve dhe ikonave të kishës – ikonat e nestinarëve gjithmonë janë me doreza.
Në mbrëmje, nestinarët shkojnë në kishë, ku janë vendosur ikonat e Shenjtorëve Konstantin dhe Elena dhe të shenjtorëve të tjerë nestinarë.
Gradualisht, njerëzit e fshatit mblidhen. Luhet muzikë me daulle dhe gajde. Një nga meloditë autentike që e ka shoqëruar zakonin dekada më parë është regjistruar nga Konstantin Varimezov - gajde dhe Ognjan Vasilev - daulle. Të njëjtën melodi e regjistroi me nota edhe Marin Goleminov kur e vizitoi fshatin Bëllgari për ta ndjekur të gjithë zakonin. Kompozitori, atëherë 30 vjeç, kishte zgjedhur tashmë subjektin e dramës së tij të kërcimit "Nestinarka" dhe kishte kompozuar një pjesë të muzikës, por vendosi ta studionte ritualin misterioz të nestinarëve live. Në kujtimet e tij ai përshkruan ndikimin e fortë të muzikës, kërcimit, atmosferës mistike, ndjesisë së rrënjëve të thella të kësaj tradite. Ai thotë se e ka hedhur mënjanë fotoaparatin dhe magnetofonin dhe ka filluar të kërcejë. Më vonë, kjo melodi u bë një nga temat kryesore të "Nestinarka", një kryevepër e vërtetë në letërsinë muzikore bullgare.
Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva
Foto: BGNES, Allbena Bezovska
Vëlingradi fton përsëri këtë vit të gjithë adhuruesit e folklorit bullgar të vallzojnë në valle pranë burimeve të famshme minerale të qytetit. Më 12 dhe 13 korrik, sheshi qendror i Vëlingradit do të mbushet me tingujt e daulles dhe gajdes gjatë ngjarjes..
Një punëtori e veçantë artizanale për enë qeramike me stil mbretëror, të përdorura nga familjet e pasanikëve gjatë periudhës së Perandorisë së Dytë Bullgare (shek. XII – XIV), ndodhet në qytetin tonë historik Veliko Tërnovo . Atelieja është afër..
Ansambli përfaqësues i vallëzimit “Orfeu”, pranë Shtëpisë së Kulturës në qytetin bullgar Kërxhali, do të përfaqësojë qytetin e Rodopeve dhe Bullgarinë në Festivalin Ndërkombëtar të Folklorit “I Porsalindur” që zhvillohet në kryeqytetin e Kosovës,..
Vranësira
Reshje intensive
Vranësira të dendura me shi
Vranësira