Në prag të festës së mbrojtësit qiellor të Bullgarisë, Shën Joan të Rilës, qindra të krishterë ortodoksë i drejtohen manastirit të themeluar prej tij në zemër të malit Rila për një vigjilje gjithë natën.
Sipas traditës, çdo vit në Manastirin e Shenjtë të Rilës Shenjtori nderohet tri herë në vit - më 18 gusht (fjetjen e tij në 946), 19 tetor (transferimi i lipsaneve të tij në qytetin Sredec) dhe 1 korrik ( kthimi i lipsaneve të tij në Manastirin e Rilës më 1469).

Sipas jetëshkrimit të krijuar nga Shenjtori Patriku Evtimij Tërnovski, pak kohë pas ngjitjes në qiell të Joanit të Rilës, nga varri i tij filloi të dilte një “aroma e papërshkrueshme”. Ndoshta atëherë ky shenjtor i parë dhe më i respektuar bullgar u kanonizua. Rreth viteve 989 – 992 Mbreti Samuill dhe Patriku i atëhershëm bullgar German-Gavrill transferuan lipsanet e tij në qytetin Sredec, Sofjen e sotme. Kjo ndodhi pasi shenjtori u shfaq në ëndërr dishepujve të tij dhe i urdhëroi që t’i transferonin lipsanet e tij aty.
Të shumta janë gojëdhënat dhe dëshmitë për shërimin e mrekullueshëm në sajë të lutjeve të shenjtorit, i cili gjatë jetës refuzonte të pranojë lavdinë e një shëruesi dhe gjithmonë i atribuonte Zotit fuqinë për të shëruar të sëmurët dhe të vuajturit. Kjo është arsyeja pse besimtarët, pavarësisht nga feja e tyre, edhe sot e kësaj dite e drejtojnë shikimin e tyre lutës drejt shenjtorit, në ditët e sprovave.
“Mos kërkoni epërsi dhe eprorë, por kujtoni Atë që tha: “Ai që do të jetë më i madhi prej jush, le të jetë shërbëtori i të gjithëve”. Dhe mbi të gjitha, kini kujdes nga gjarpri lakmues, sepse pangopësia është rrënja e të gjitha të këqijave, sipas apostullit, i cili e quan atë një idhujtari të dytë”, u la amanet dishepujve shenjtori bullgar.
Sipas studiuesve,  “Testamenti i Shën Joan Rilski” në aspektin shpirtëror radhitet krahas “Historisë sllavo-bullgare” të Paisjit si matës i vetëdijes sonë kombëtare  dhe sistemit të vlerave. Çudibërësi i Rilës tregonte kërkimin e pasurisë dhe  lakmisë si veset më të mëdha që mbjellin përçarje dhe të këqija që i largojnë  njerëzit nga spiritualiteti. Prandaj, ai u bënte thirrje ndjekësve të tij që të  vënë gjithmonë Zotin dhe urdhrat e Perëndisë në vend të parë dhe të besojnë në  fuqinë e Tij bashkuese. 

Sot, megjithatë, shumë nuk i kuptojnë fjalët e shenjta të shenjtorit, prandaj, më shumë se kurrë, vendi ynë ka nevojë për bashkim në emër të së mirës së përbashkët. Dhe kjo, sipas Mbrojtësit Qiellor të Bullgarisë, mund të vijë vetëm kur të ketë “mirëkuptim në emër të Zotit”.
Rastësisht apo për të drejtuar vëmendjen e përfaqësuesve të sapozgjedhur popullor në trashëgiminë e Shën Joan Rilskit, presidenti Rumen Radev zgjodhi seancën e parë të Legjislaturës së 48-të të Kuvendit Popullor të mbahet pikërisht në festën e vjeshtës të shenjtorit - 19 tetor.
Përgatiti në shqip: Svetllana Dimitrova
Foto: BGNES, rilskimanastir.org
Bullgarët jemi ndër pak kombet që kanë një festë të vetën të spiritualitetit — Dita e Iluministëve të Popullit . E shënojmë çdo vit më 1 nëntor, për të nderuar, jo sundimtarë apo heronj ushtarakë, por njerëzit e shpirtit — ata bullgarë që kanë..
Në botën bashkëkohore, kur vlerat materiale zëvendësojnë ato shpirtërore, mendimet për shpëtimin e shpirtit mbeten disi në plan të dytë. Gara e pandërprerë me kohën dhe detyrimet e përditshme e mpakin zërin e shpirtit, që mbytet nga ritmi i vrullshëm..
Përmbledhja “Përralla folklorike kortenase nga Bullgaria dhe Moldavia” do të prezantohet më 30 tetor 2025, në Qendrën Kulturore Bullgare, në Sofje. Libri është botuar nga Universiteti Shtetëror i Taraklisë “Grigorij Camblak”. Në kuadër të ngjarjes, e..