Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Teknologjitë e reja rikrijojnë Betejën e Tutrakanit

Kompleksi modern memorial hapet në varrezat ushtarake jashtë qytetit

Foto: Bashkia Tutrakan

Një objekt novator muzeal hap dyert në varrezat ushtarake pranë Tutrakanit. Memoriali "Epopeja e Tutrakanit - 1916" ndodhet në një ndërtesë të re muze të ndërtuar për këtë qëllim. Ai përfshin një sërë teknologjish të reja që zhytin vizitorin në historinë e Betejës së Tutrakanit nga Lufta e Parë Botërore në 1916. Informacioni paraqitet përmes një ekspozite dhe një harte 3D të ngjarjeve dhe një bisede nga një guidë turistike, e përshtatur për moshën dhe njohuritë e audiencës. 

Bërthama kryesore e ekspozitës është një Dioramë interaktive, ku vizitori ka mundësinë të përjetojë emocionet dhe në mënyrë sa më reale sulmin në kalanë Tutrakan në vitin 1916. Ekspozita është një përvojë 360 gradë e fushëbetejës përmes realitetit virtual dhe eksponate "të gjalla" nga betejat. Sipas shembullit të muzeve moderne evropiane, është hapur edhe një kafene tematike, ku vizitorët mund të kërkojnë informacion shtesë në tabelat informative.


Muzeu i paraqet ngjarjet në Dobruxha jo si një episod i izoluar, por në kontekstin e ngjarjeve botërore. Këtu është planifikuar organizimi i mësimeve jashtëshkollore për nxënës nga i gjithë vendi me aktivitete interaktive, puzzle dhe lojëra.

Memoriali në varrezat ushtarake u krijua menjëherë pas betejave epike për pushtimin e kalasë Tutrakan më 5 dhe 6 shtator 1916, kujton Muzeu Historik në Tutrakan. Ndodhet 10 km në jug të qytetit Tutrakan të Danubit dhe është përdorur një nga pikat e fortifikuara të kalasë së Tutrakanit - Fortesa nr. 6. 

Historianët e përkufizojnë Epopenë e Tutrakanit si një nga majat e lavdisë ushtarake bullgare.

Historia

Pas Luftës së Dytë Ballkanike në fillim të shekullit të kaluar dhe Paqes së Bukureshtit të 28 qershorit 1913, Bullgaria humbi Dobruxhën Jugore që i kaloi Rumanisë dhe kufiri u zhvendos në jug të lumit Danub, përgjatë aksit Tutrakan-Balçik. Megjithatë, shumë shpejt, një tjetër konflikt ushtarak ishte gati të shpërthente në kontinent - Lufta e Parë Botërore 1914-1918 - të dy blloqet ndërluftuese po bëjnë përpjekje për të tërhequr Bullgarinë në anën e tyre, duke i ofruar zgjidhje të ndryshme për të rikuperuar humbjet territoriale.

Në përpjekje për të bashkuar territoret e veta etnike, vendi ynë u bashkua me bllokun e Fuqive Qendrore (Gjermania, Austro-Hungaria dhe Perandoria Osmane).

Rumania hyri në luftë në gusht 1916 në anën e Antantës (Franca, Perandoria Ruse, Britania e Madhe, Serbia, SHBA dhe vende të tjera). Përballë Bullgarisë, në brigjet e Danubit, janë vendosur 136 kompani, 135 batalione dhe 24 skuadrile. Armata e Tretë bullgare, e udhëhequr nga Gjenereal Stefan Toshev dy herë më pak forca ushtarake – 63 kompani, 55 batalione dhe 24 skuadrile. Forcat bullgare vendosën të përparonin dhe Dobruxha të çlirohej, me planin që parashikonte pushtimin e menjëhershme të kështjellave Tutrakan dhe Silistra. Me gjithë forcat e pabarabarta, shpirti luftarak i ushtarëve bullgarë është i pathyeshëm në kërkim të çlirimit të atdheut. Sulmi ndaj kalasë së fortifikuar të Tutrakanit filloi mëngjesin e 5 shtatorit dhe në 36 orë luftime dhe avancime vendimtare, Bullgaria fitoi një nga fitoret e saj më të mëdha gjatë luftës.
Artileria bullgare në Tutrakan.
Pas marrjes së kalasë Tutrakan më 6 shtator 1916, me urdhër të komandantit të Armatës së 3-të, Gjeneral Toshev, e gjithë popullsia e qytetit dhe e fshatrave përreth kaluan ditë të tëra duke varrosur mijëra bullgarë, rumunë dhe gjermanë që vdiqën në varrezat masive në një nga fortesat e kalasë. Në varrezat individuale janë vendosur kryqe druri ku janë shkruar emrat e luftëtarëve të njohur të rënë. Me iniciativën e Komitetit të Bamirësisë Tutrakan, është ngritur "Varreza Vëllazërore". 
Varreza Vëllazërore
Memoriali

Në vitin 1922, popullata vendase ngriti një obelisk përkujtimor pranë varrezave, mbi të cilin janë shkruar në katër gjuhë - bullgarisht, rumanisht, gjermanisht dhe turqishten osmane - fjalët: "Nder dhe lavdi atyre që dinin të vdisnin heroikisht për atdheun e tyre”. Pas kthimit të Dobruxhës Jugore në Bullgari me Marrëveshjen e Krajovës të 7 shtatorit 1940 dhe në vitet e socializmit, varrezat ushtarake vazhdojnë të jenë një vend adhurimi në kujtim të viktimave të betejës së Tutrakanit. Pas vitit 1989 u kryen restaurime dhe përmirësime të vendit, i cili u kthye në memorial "Varrezat Ushtarake - 1916".

Vizitorët mund të ripërjetojnë ngjarjet heroike historike në godinën e re muze-ekspozitë të memorialit.

Foto: Bashkia Tutrakan, Muzeu Historik - Tutrakan, arheget.org

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Projektim i një filmi shkencor-dokumentar me temë aviacionin për vizitorët e muzeut.

Aeroplanë, hidroplanë dhe ushqim kozmik – histori nga qielli të mbledhura në muzeun e aviacionit pranë Plovdivit

Që nga përpjekjet e para për të fluturuar me krahë të ndërtuara vetë që në shekullin e 19-të, deri te fluturimet e para luftarake në botë me qëllime zbulimi dhe bombardimi. Nga ulja e parë e suksesshme në histori e një aeroplani me motor të ndalur,..

botuar më 25-04-08 7.30.PD

Muzeu Arkeologjik i Burgasit tregon për llullat dhe duhanin në Bullgarinë mesjetare

Llulla nga fundi i shekullit XVII, nga shekulli XVIII dhe fillimi i shekullit XIX, si dhe tradita e kultivimit të duhanit në Bullgari, janë paraqitur në ekspozitën më të re të Muzeut Arkeologjik të Burgasit. "Këto lloj llullash gjenden shpesh në..

botuar më 25-04-05 8.30.PD

Kush është Marko Totev dhe pse emri i tij po bëhet një përkufizim për fat të keq dhe fatkeqësi?

Në Bullgari, kur flasim për një person me fat të keq, shpesh themi: "Oh, çfarë Marko Totev është!". Por kush është në të vërtetë Marko Totev dhe si u bë emri i tij një përkufizim i njohur për një njeri, fati i të cilit vazhdon të dështojë?..

botuar më 25-04-01 7.35.MD