Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Shembuj të kulturës muzikore bullgare

"Një Amanet"

Kolazh me foto: Ivan Petrov

Me rastin e festës së 6 Shtatorit, kushtuar një ngjarjeje të rëndësishme historike – Bashkimit të Bullgarisë, kujtojmë një marsh legjendar patriotik bullgar. Me siguri në shtatorin e vitit 1885, “Një Amanet” nuk ka shoqëruar as kryengritjet popullore në Panagiurishte, Çirpan, Pazarxhik apo Goljamo Konare, dhe as grushtin ushtarak në Plovdiv. Autori i muzikës – Georgi Shagunov – në atë kohë ishte vetëm 12 vjeç, ndërsa autori i tekstit – Ivan Jonçev – ka lindur në Samokov një vit e pesë muaj para datës së Bashkimit.


Ivan Jonçev (1884 – 1918)
Motivet kryesore në krijimtarinë e Jonçevit janë dashuria e pashpërblyer, lumturia e pamundur, lidhja me nënën dhe Atdheun. Luftërat Ballkanike ndryshojnë jetën dhe poezinë e tij. Ai dërgohet në front, ku krijon disa nga vargjet e tij më të famshme, që më pas shndërrohen në këngë patriotike. Plagoset dhe, pas kthimit në Sofje në vjeshtën e vitit 1915, shkruan poezinë "Amaneti i të parëve", kushtuar nënkolonelit Todor Girginov. Me këtë dhe disa poezi të tjera që u bënë baza e disa këngëve, Jonçev mbetet pjesë e letërsisë bullgare.
Georgi Shagunov (1873 – 1948)
Georgi Shagunov është një nga muzikantët më të shquar bullgarë, të lidhur me ushtrinë. Kompozitori dhe dirigjenti i talentuar ka lindur në vitin 1873 në Plovdiv. Deri në moshën 16-vjeçare studion në një kolegj francez, dhe më pas dërgohet nga i ati në Lion për të studiuar mjekësi. Por, në vend të kësaj, Shagunov regjistrohet në Konservatorin Shtetëror të Lionit, ku specializon valdhorn, kornet, teori muzike, kompozim dhe dirigjim. Merr pjesë në Luftën Ballkanike, dhe më pas, deri në pensionimin e tij në vitin 1930, është dirigjent i orkestrës ushtarake të Regjimentit të 24-t Këmbësor të Detit të Zi në qytetin e Burgasit. 
Georgi Shagunov (i gjashti nga e majta në të djathtë, i ulur) me orkestrën e Regjimentit të 24-të
Georgi Shagunov është autor i rreth 1000 veprave, mbi 400 prej të cilave janë marshime ushtarake. Natyrisht, më i njohuri sot mbetet marshi mbresëlënës “Një Amanet”.
Atanas Ivanov
Tregohet një histori intriguese, sipas së cilës, në dimrin e vitit 1919, dirigjenti i njohur orkestrës ushtarake Georgi Shagunov mirëpriti djalin e tij të parë, Petër, i cili sapo ishte regjistruar si kadet në Shkollën Ushtarake, gjatë lejes së tij të parë. Kur Shagunov e sheh djalin e vet sa “shtatlartë dhe me vetëbesim” dukej në uniformën elegante të kadetit, emocionohet aq shumë sa, në një shpërthim krenarie atësore, "i kujtohet" poezia e Ivan Jonçevit. Vetëm pak ditë më vonë, vargjet e Jonçevit “vishen me një melodi marshimi”, të cilën kadeti i ri, Petër Shagunov, e çon si dhuratë për Krishtlindje për shokët e tij të klasës në Shkollën Ushtarake.

Kjo histori emocionuese, megjithatë, në njëfarë mënyre hidhet poshtë nga muzikanti i shquar, pedagog dhe dirigjent ushtarak për shumë vite, Atanas Ivanov – një nga studiuesit më të informuar të historisë së orkestrave frymore në Bullgari dhe të repertorit të tyre. Në një intervistë për BNR në vitin 2012, pjesë e një cikli të dedikuar 100-vjetorit të fillimit të Luftës Ballkanike, Ivanov dëshmon se në Shkollën Ushtarake, çdo vit zhvillohej një festë e këngës ushtarake, dhe për shkak se e dinin që babai i Petër Shagunovit ishte dirigjent i orkestrës ushtarake, e kishin dërguar për 2-3 ditë me leje, i kishin dhënë tekstin e Ivan Jonçevit – “Amaneti i të parëve”, dhe e kishin porositur të kompozonte një këngë të re. Kështu babai i tij kompozoi “Një Amanet”...
Kori „Gullsa“, 1933
Cila do të jetë e vërteta, një gjë është fakt: kënga u prit me entuziazëm fillimisht nga kadetët. “Një Amanet” doli shumë shpejt nga kuadri ushtarak dhe u bë pjesë e repertorit të koreve shkollore, amatore dhe profesionale, përfshirë ansamble si “Guslla” dhe “Kavall”, të cilat e prezantuan këngën në skena të mëdha kombëtare dhe evropiane.

Në përfundim të rubrikës së sotme, dëgjohet një interpretim i korit “Guslla” nën drejtimin e dirigjentit të madh Vasill Stefanov, për të rikujtuar këtë perlë të kulturës muzikore bullgare – “Një Amanet” të Georgi Shagunovit, i cili falë njohjes mbarëpopullore, është shndërruar në simbolin e lidhjes mes së kaluarës dhe së ardhmes.


Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello
Foto: Drejtoria e Përgjithshme "Arkivat", Muzeu Historik Rajonal – Burgas, burgas.bg, Krasimir Kamenov, arkiva


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Vasill Najdenov

Vasill Najdenov feston ditëlindjen e tij

Vasill Najdenov, një nga këngëtarët më të dashur bullgarë të muzikës pop, feston sot, 3 shtator, ditëlindjen e tij të 75-të. Duke filluar karrierën e tij profesionale në fillim të viteve 1970, ai ka punuar me interpretuesit dhe kompozitorët më të..

botuar më 25-09-03 3.50.MD

"Forca" dhe dëshira e MONA-s për ta bërë muzikën e saj të arritshme për të gjithë

MONA është pseudonimi krijues i Simona Petrovës. Edhe pse shumë e re, ajo ka bërë një rrugë të gjatë nga një fëmijë i ndrojtur në qytetin e saj të lindjes, Kjustendill, deri në një këngëtare të sigurt në skenë me pjesëmarrje në konkurse dhe forume..

botuar më 25-09-02 6.05.PD
Maestro Najden Todorov

Najden Todorov kryeson jurinë e një Konkursi pestigjioz Ndërkombëtar të Dirigjimit

Në një forum prestigjioz për dirigjentë të rinj nga e gjithë bota, Konkursi Ndërkombëtar i Dirigjimit Ferenc Fricsay - Ferenc Fricsay Conducting Competition (IFFCC), drejtori i Orkestrës Filarmonike të Sofjes, Najden Todorov, është kryetar i..

botuar më 25-09-01 9.36.PD