Son yıllarda şehir ortamında meydana gelen birçok yeniliğe rağmen, Bulgaristan’ın başkentindeki yaşam, vatandaşları, farklı kurumların müdahalesini gerektiren her türlü sorunla karşı karşıya bırakmaya devam ediyor.

Sokaklarda yetersiz ışıklandırılma veya bozuk altyapı, yakılan atıklardan kaynaklanan çevre kirliliği, bazı mahallelerde çöp toplama işlemlerindeki sorunlar, iletişim merkezi aracılığıyla Sofya Belediyesi çalışanlarına bildirilebilecek şikayetlerden sadece birkaçı. Ayrıca vatandaşlar, telefon ve e-mail aracılığıyla Sofya Büyükşehir Belediye Müfettişliği’ne şikayet ve tekliflerde bulunabilir.

“Sivil Bütçe” Girişimi’nden Teodora Zareva, Bulgaristan Radyosuna konuşurken “Genelde Sofyalılar, Büyükşehir Belediyesi ile ancak şikayetler durumunda iletişime geçiyor. Bizim bir araştırmamız, Sofyalıların yüzde 80’ninin şehir için karar alma sürecine aktif olarak katılmak istediğini, ancak hangi yollardan yapabileceklerini bilmediklerini gösteriyor dedi ve devam etti:

“Sivil Bütçe" programının uygulanması durumunda, Sofya Belediyesi tarafından sorumluluğu üstlenmek ve şehirdeki çevre bakımı, geliştirilmesi ve iyileştirilmesine yönelik planları tartışırken vatandaşların kararlarının dikkate alınacağına dair bir vaattir.

Bu, farklı bir katılım mekanizmasıdır ve belediye en başından sorumluluğu üstlenmektedir. Ve bu uygulamanın güzel tarafı da, yıl sonunda sadece uygulanan projelerle kalmıyor, vatandaşlar ve belediye arasındaki yeni diyalog ve işbirliğinin kurulması sağlanıyor, ki şu anda Sofya'da bu yönde çok olumsuz bir örnek mevcut.

Başkentin geliştirilmesine yönelik "Sofya Vizyonu" gibi stratejik belgenin temelinde buna benzer bütçe fikri yatıyor ve uygulamaya konulması için son tarih 2027 yılı .

Sivil bütçeninin, "Sofya Vizyonu"nda, gerçekten 2027'de uygulanması öngörülüyor, ancak Bulgaristan'ın da bir parçası olduğu Ulusal Düzeyde Açık Hükümet için Ortaklık Eylem Planı’nda, 2017'de başkentte pilot bir sivil bütçe uygulaması öngörülüyordu dedi Teodora Zareva ve devam etti:

"Sivil bütçe, Sofya’da uygulayabileceğimiz sıradan bir formül değil. Modelimizin vatandaşlar, belediye meclis üyeleri ve idare ile birlikte hazırlanması bizim için önemlidir. Şu ana kadar, birkaç odak grubunu içeren bir sosyolojik araştırması gerçekleştirdik, geniş çaplı bir çevrimiçi tartışması ise 5 Ekim'de başlayacak. Tüm Sofya sakinlerini, tespitlerine bakmaksızın, katılmaya ve böyle bir modelin başkentte nasıl çalışması gerektiğine dair düşündüklerini paylaşmaya davet ediyoruz."

Aralarında Paris, Prag, Varşova ve Madrid başkentlerinin de bulunduğu 2000'den fazla Avrupa şehrinde kentsel gelişim için karar alma sürecine sivil katılımı gibi benzer bir uygulama mevcut. Çoğu zaman, bu madde kapsamında tahsis edilen fonlar, belediye bütçesinin yüzde 1 ila 10’unu oluşturuyor.

Belediye, vatandaşlardan gelen önerilere göre, hangisinin uygun olduğunu kontrol ediyor, dilekçe sahipleri ile birlikte geliştiriyor ve şehir sakinlerinin katıldığı bir oylamaya sunuyor. En büyük oranda onay alanlar hayata geçiriliyor.

Çeviri: Şevkiye Çakır