Υπάρχουν πολλά γνωστά τραγούδια από την περιοχή της Ροδόπης. Το κομμάτι «Ιζλέλ ε Ντέλιο Χαϊντούτιν» μάλιστα ταξιδεύει στο διάστημα με την φωνή της Βάλια Μπαλκάνσκα. Το τραγούδι «Η Ρουφίνκα αρρώστησε» έγινε πολύ γνωστό το 1971, μετά την κυκλοφορία της ταινίας «Το τέλος του τραγουδιού», του σκηνοθέτη Μιλέν Νικόλοβ, βάση του διηγήματος του Νικολάι Χάιτοβ «Ιμπριάμ-Αλί». Πρωταγωνιστές ήταν η Κάτια Πασκάλεβα και ο Βασίλ Μιχάηλοβ.

Το τραγούδι «Ρουφίνκα μπόλνα λέγκναλα» (Η Ρουφίνκα αρρώστησε) μιλάει για μια πραγματική ιστορία. Η πρωταγωνίστρια λεγόταν Ρουφιέ κι από εκεί το υποκοριστικό Ρουφίνκα. Το κορίτσι ζούσε πριν από 150 χρόνια στο χωριό Ποπρέλκα της Ροδόπης (κοντά στο Σμόλιαν). Σήμερα εκεί ζουν 10 άτομα και δεν έχει ούτε καν μαγαζί. Δεν έχει ούτε γιατρό ούτε φαρμακείο αλλά το μέρος είναι διάσημο χάρη στο τραγούδι για την Ρουφιέ Τσακάλοβα.

Η Ρουφιέ ήταν όμορφη, καλή και εργατική, χαρακτηιστικά που φέρουν οι γυναίκες της Ροδόπης. Ο έρωτάς της με τον Ασάν Κιτσούκοβ από το γειτονικό χωριό Ναντάρτσι είχε κάθε δυνατότητα να έχει αίσιο τέλος μιας και οι δυό τους ήταν από πλούσιες οικογένειες. Αρραβωνιάστηκαν λοιπόν αλλά η Ρουφίνκα λίγο αργότερα αρρώστησε και σύντομα απεβίωσε. Στον τάφο της φύτρωναν σπάνια λουλούδια κι έτσι αναγνωρίστηκε και εκεί τοποθετήθηκε ταμπέλα με το τραγούδι. Ο Ασάν έζησε σχεδόν 100 χρόνια.

Στο τραγούδι η μητέρα της Ρουφιέ την ρωτάει αν θα της λείψει η προίκα της κι αυτή απαντά ότι θα της λείψει ο κόσμος. Ο θάνατος την παίρνει την άνοιξη όταν όλα βγαίνουν από την γη ενώ εκείνη θα μπει μέσα στα έγκατά της. 

Η αγάπη των νέων μετατράπηκε σε λυπητερό τραγούδι και το ταγούδησαν μεγάλοι βούλγαροι ερμηνευτές. Ο Βεσελίν Τζίγκοβ γεννήθηκε το 1940 στο χωριό Κούτελα με το όνομα Φεΐμ. Κληρονόμησε το ταλέντο να τραγουδά από πολλές γεννιές και έκανε γνωστά πολλά παραδοσιακά τραγούδια της περιοχής του. Η φωνή του ήταν γεμάτη και ηχούσε συγκινητκά.

Το τραγούδι για την Ρουφίνκα είναι γνωστό και στην ενδιαφέρουσα παραλλαγή του μετά από επεξεργασία του μεγάλου βούλγαρου συνθέτη Κρασιμίρ Κιουρκτσίισκι.

Η πιο εντυπωσιακή όμως είναι η παραλλαγή του συνθέτη Στέφαν Ντραγκοστίνοβ. 

Ο Ντραγκοστίνοβ ήταν μαέστρος και καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Λαογραφικού Αμσάμπλ «Φίλιπ Κούτεβ» από το 1974 ως το 1994. Το 1994 η Χορωδία «Ντραγκοστίν Φολκ Νατσιονάλ», την οποία δημιούργησε ο μαέστρος, άρχισε να ηχογραφεί άλμπουμ με το έργο της ζωής του Ντραγκοστίνοβ, που ήταν η «Ανθολογία του βουλγάρικου φολκλόρ – Ηχητικές εικόνες από την Βουλγαρία και το Κλειδί προς το μυστήριο». Πρόκειται για 11 άλμπουμ το πρώτο από τα οποία φέρει το όνομα της Ρουφίνκα.

Το 2007 στην Σεούλ, πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας, η Διεθνής Επιτροπή «World Music» απένειμε στον Ντραγκοστίνοβ τον τίτλο «Παγκόσμιος μάτορας» (World Master), για εξαιρετικά επιτεύγματα στον τομέα της παραδοσιακής μουσικής. Οι ειδήμονες ορίζουν το προσωπικό του στυλ ως «έντονη σύνθεση μεταξύ εθνικής μουσικής παράδοσης και σύγχρονων συνθετικών τεχνολογιών». Η επεξεργασία του για το τραγούδι «Η Ρουφίνκα αρρώστησε ορίζεται ως «απίστευτος πολυφωνικός πίνακας, τον οποίο αναπαριστούν με εντυπωσιακή τελειότητα οι τραγουδίστριες της Χορωδίας «Ντραγκοστίν Φολκ Νατσιονάλ».

Κείμενο: Τσβετάνα Τόντσεβα

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα