“Reklamojini mrekullitë që i keni. Bota duhet t’i shohë, duhet të dëgjojë për to”. Për këtë apeloi shkrimtarja britanike dhe aventuriere e madhe Serena Fas gjatë vizitës së saj në kryeqytetin tonë bregdetar Varna. Autorja mbërriti në qytet, që ta shohë arin më të vjetër të punuar në botë, që është ekspozuar në Muzeun Historik dhe që të paraqesë librin e saj të ri “Kryqi”. Kopje të librit kanë presidenti i SHBA-së Barak Obama, mbretëresha britanike Elizabet II dhe Dalaj Lama. Nëpërmjet librit liderët botërorë janë njohur me disa prej monumenteve më të njohura bullgare - Manastiri i Rillës dhe tempulli “Lindja e Jezu Krishtit” në fshatin Shipka.
Lektorja, fotografja dhe autorja e memoareve Serena Fas organizon dhe udhëheq udhëtime në mbarë botën që nga viti 1970. Specialiteti i saj është lidhur me studime të kishës së Krishterimit të hershëm në Mesdhe dhe të botës islamike nga Turqia e gjer tek India. Në vazhdim të 40 ditëve shkrimtarja e njohur udhëtonte në botë dhe grumbullonte imazhe të ndryshme të kryqeve. Në librin e saj të ri, të cilin ajo e paraqiti para publikut bullgar, janë përfshirë 400 imazhe të kryqeve ortodokse dhe katolike nga epoka dhe shtete të ndryshme. Libri përfshin dhe kryqe unikalenga dy prej tempujve tanë më të njohur. Njëri prej tyre – tempulli “Lindja e Jezu Krishtit” është ndërtuar në stilin e kishave ruse nga shekulli i XVII-të për nder të ushtarëve rusë, të vrarë gjatë Luftës Ruso-Turke /1877-1878/. Tempulli është një kryevepër e vërtetë arkitekturore. Ai disponon një kupolë qendrore dhe katër tambure dhe kryqe të praruara. Në libër janë paraqitur dhe imazhe të kryqeve të Manastirit të Rillës, të themeluar në shekullin e dhjetë dhe të përfshirë në listën e UNESKO-s, si dhe fotografi të kurorave të zbukuruara me simbolin e krishterë, të porositura nga mbreti bullgar Boris III dhe mbretëresha Joanna Savojska.
Para se të mbërrijë në Varna Serena Fas vizitoi varrezën trake në fshatin Aleksandrovo, që të grumbullojë material për librin e saj të ardhshëm “Tri magjistaret”. Britanikja, e cila shumë vite me radhë është marrë edhe me biznes turistik, është kategorike se me monumentet dhe manastiret e saj unikale historike Bullgaria mund të bëhet një qendër botërore e turizmit fetar, turizëm ky që është shumë i përhapur ndër evropianët më të pasur. Serena Fasit i është bërë një përshtypje shumë të madhe qyteti ynë bregdetar dhe po përkrah kandidaturën e tij për Kryeqytet Evropian të Kulturës.
Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva
Trapezica është një nga tre kodrinat me të cilat njihet kryeqyteti i vjetër bullgar Tërnovgrad, që është emri mesjetar i qytetit të sotëm Veliko Tërnovo. E vendosur në veriperëndim të qytetit, ajo qëndron përballë kodrinës fqinje Carevec – vendi ku..
Nga data 17 deri më 23 shtator 2025, në ujërat pranë Kepit Killik, komuna Avren, u zhvilluan kërkime arkeologjike nënujore nën drejtimin e prof. dr. Ivan Hristov, me pjesëmarrjen e zhytësve nga Muzeu Historik Kombëtar, punonjës të Shërbimit Kombëtar të..
Më 22 shtator 1908, me një manifest, princi Ferdinand I shpalli Pavarësinë e Bullgarisë dhe kështu u hodhën hapat e Mbretërisë së Tretë Bullgare. Ky akt nuk është bërë rastësisht në kishën "Shën 40 Dëshmorët" në kryeqytetin e vjetër Veliko Tërnovo: atje..